Wat is jeuk door nierziekte?

Extreme jeuk is een vervelend probleem als je een nierziekte hebt. Bij patiënten met nierfalen komt jeuk veel voor.7

Jeuk kan ervoor zorgen dat je veel gaat krabben. Door het krabben kan je huid kapot gaan, wat soms leidt tot bloeden of infecties.8

Jeuk door nierproblemen voelt voor iedereen anders. Bij sommigen is de jeuk er altijd, bij anderen komt het soms op. Dit kan overdag zijn of ‘s nachts.3 De jeuk kan overal op het lichaam zijn, zoals het gezicht, de rug of de arm waarin je dialyse krijgt. Dingen zoals heel warm of koud weer, stress, sporten en douchen kunnen de jeuk erger maken.5
 
Jeuk als symptoom bij nierziekte is veel meer dan ‘een beetje jeuk’. Het kan samenhangen met andere gezondheidsklachten.1, 3, 4 Het is belangrijk om erover te praten met je zorgverlener en met je omgeving om zo meer begrip te krijgen en een mogelijke oplossing te vinden.

De helft van de mensen in Nederland die hemodialyse ondergaan heeft last van jeuk. Dat betekent dat één op de twee mensen die dialyse krijgen, jeuk ervaren.1

DE MEDISCHE TERM VOOR JEUK DOOR NIERZIEKTE IS

‘met chronische nierziekte geassocieerde pruritus’.5

Hoe wordt jeuk door nierziekte veroorzaakt?

De oorzaak van jeuk bij nierziekte is niet precies bekend, maar er zijn een
paar dingen die waarschijnlijk meespelen.5

Verkeerde zenuwsignalen
(neuropathie)

Nierfalen kan invloed hebben op hoe zenuwen in de huid signalen naar de hersenen sturen. Soms sturen deze zenuwen te veel signalen of signalen zonder reden, wat jeuk kan veroorzaken.5

Immuunsysteem is uit balans

Kleine ontstekingen in de huid of in het lichaam kunnen jeuk veroorzaken. Mensen die hemodialyse krijgen, hebben vaak hogere ontstekingswaarden in hun bloed. Ook allergische reacties raken uit evenwicht door nierziekte.5

Probleem met de pijnsignalen

In ons lichaam komen opioïden voor. Opioïden zijn chemische stoffen die van nature in het lichaam voorkomen. Ze spelen een rol bij het voelen van pijn. Bij nierziekte komt het voor dat er een disbalans is tussen opioïden, waardoor de pijnsignalen verstoord kunnen raken en extreme jeuk kan ontstaan.5

Ophoping van gifstoffen

Gifstoffen die zich ophopen in de huid of in de weefsels eronder kunnen ook jeuk geven.5

Wat is de impact van jeuk door nierziekte?

Wanneer je een nierziekte hebt, kan jeuk een enorme impact hebben op zowel je lichamelijke gezondheid als je sociale en emotionele welzijn.1, 3, 4, 11, 13

Van de mensen met jeuk door nierziekte, zegt ongeveer één op de vier dat hun jeuk erg vervelend en sterk is.1

Slaapproblemen

Ongeveer 70 procent van de mensen met matige tot ernstige jeuk heeft problemen met slapen.1, 4 Jeuk is bij mensen met nierziekten ‘s nachts vaak erger. Dit kan leiden tot slaapproblemen.1, 4
Slecht slapen door jeuk kan overdag zorgen voor klachten als vermoeidheid. Dit kan invloed hebben op je werk, je sociale leven en je gezinsleven.3

Goede slaap is heel belangrijk. Het helpt je geest en lichaam om te herstellen, vooral als je een chronische ziekte hebt.9

Als je wakker wordt, dan voel je het en dan komt het heel langzaam op en dan begin je te krabben. En als je eenmaal met krabben begint, dan stop je niet meer.”10

Schaamte

Een derde van de mensen met ernstige jeuk meldt dat die hun sociale leven aantast, waardoor ze zich eenzaam en geïsoleerd voelen.3, 11 Het kan vervelend zijn om te krabben als er andere mensen bij zijn. Mensen voelen zich ongemakkelijk of beschaamd.3, 11 Je kunt je ook zorgen maken over hoe je huid eruitziet en wat anderen daarvan vinden.3, 11 Wat jij voelt en ziet, zien anderen misschien niet. Jeuk kan voor jou heel erg zijn, maar anderen merken dit misschien niet op.12

“Irritant, vervelend en dat je je schaamt. Tenminste, als ik bij andere mensen ben. Als ik met m’n kinderen uit eten ga, is het vervelend als ik moet krabben.’’ 18

Je mentale welzijn kan eronder lijden

Bijna 20 procent van de dialysepatiënten maakt een depressie door.13 Leven met een nierziekte kan zwaar zijn voor je mentale gezondheid.14  Als je ook nog jeuk hebt, kan dat alles nog moeilijker maken. Vooral als je geen goede hulp kunt vinden.1, 4, 11 Weinig slaap en je alleen voelen kunnen je somber maken of zelfs een depressie veroorzaken.1, 4, 11 Een depressie is meer dan weleens somber zijn: iedereen voelt zich weleens somber. Maar bij een depressie is dat gevoel ernstiger en houdt het voor langere tijd aan. Dit kan invloed hebben op hoe je denkt, voelt en doet en dat maakt dat je minder van het leven geniet.6

… Op een gegeven moment denk je bij jezelf: liever een been gebroken dan jeuk. Bij een gebroken been weet je wat je met jezelf aan moet. Maar met de jeuk niet”19

Jeuk? Praat erover

Als jeuk je dagelijks leven erg beïnvloedt, moet je erover praten.
Als uit medisch onderzoek blijkt dat er geen duidelijke reden is, zoals een allergie of huidprobleem, dan komt de jeuk waarschijnlijk door de nierziekte.15
 
Bespreken van je jeuk met je zorgverlener kan leiden tot betere steun en behandeling, waardoor je je beter kunt gaan voelen.6

TIPS

Lorem ipsum dolor tips

Lees verder
icon-arrow-right

References & footnotes

References

  1. Van der Willik EM, et al. Nephrol Dial Transplant. 2022;37(9)1731–41,.
  2. Rayner H, Larkina M, Wang M, et al. Clin J Am Soc Nephrol. 2017;12:2000-2007.
  3. Pisoni R, Wikström B, Elder S, et al. Nephrol Dial Transplant. 2006;21:3495-3505
  4. Verduzco HA, Shirazian S. Kidney Int Rep. 2020;5(9):1387-1402.
  5. InformedHealth.org. Depression: Overview. Juni 2020. Beschikbaar op: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK279285/ geraadpleegd in mei 2024.
  6. https://richtlijnendatabase.nl/richtlijn/nierfalen/symptomen/jeuk.html geraadpleegd in mei 2024.
  7. National Heart, Lung, and Blood Institute. Sleep Deprivation and Deficiency. Beschikbaar op: https://www.nhlbi.nih.gov/health/sleep-deprivation geraadpleegd in mei 2024.
  8. Patiënt Interview P22-0011 R06.
  9. Silverberg JL, et al. Am J Clin Dermatol. (2018);19(5):759-69.
  10. Pronin E. Science. 2008;320(5880):1177-1180.
  11. Think Kidneys. Ask Three Questions. Beschikbaar op: https://www.thinkkidneys.nhs.uk/ckd/tools-for-change/ask-three-questions/ geraadpleegd in mei 2024.
  12. Collins English Dictionary. Nerve. Beschikbaar op: https://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/nerve geraadpleegd in mei 2024.
  13. EKPF. Living with chronic kidney disease associated pruritus. 2021. Beschikbaar op: https://ekpf.eu/wp-content/uploads/2021/11/prurito.pdf geraadpleegd in mei 2024.
  14. Patiënt Interview P22-0011 R08.
  15. Patiënt Interview P22-0011 R09.